Jacinte(-d'Itàli)
Hyacinthoides italica
Asparagaceae Liliaceae
Àutri noum : Jacint, Jacinto.
Nom en français : Scille d'Italie.
Descripcioun :Li jacinte dóu gènre Hyacinthoides flourisson à la debuto dóu printèms. Li fueio de 3 à 15 mm soun touto en rouseto. Li flour, bluio, soun en grapo courto. Li tepalo dóu jacinte-d'Itàli (endemico de Prouvènço e de Ligurìo) fan mens d'un cm e e li fielat dis estamino soun estaca à la baso di tepalo au contro de Hyacinthoides hispanica que nous vèn d'Espagno.
Usanço :Touto la planto es empouisounanto e pòu douna d'irritacioun à la pèu.
Port : Erbo
Taio : 10 à 30 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Hyacinthoides
Famiho : Asparagaceae
Famiho classico : Liliaceae
Ordre : Aspargales
Coulour de la flour :
Bluio
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 1 à 1,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1600 m
Aparado :
Vo
Mars à jun
Liò : Bos en founs de valat
- Peiròu
- Orle de bos
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Mediterrano-Nord-Ouèst
Ref. sc. : Hyacinthoides italica (L.) Rothm., 1994
(= Scilla italica L., 1753 )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753